Warmtepompen vergelijken

Hoe kan ik het verbruik van verschillende warmtepompen voor mijn situatie vergelijken? In deze blog leg ik daar meer over uit en krijg je handige tools om onderscheid te kunnen maken tussen verschillende warmtepompen.

Allereerst is het belangrijk om te weten wat COP is en waar het eigenlijk voor staat.

COP is de afkorting van Coëfficient of Performance en geeft aan hoe efficiënt een warmtepomp omgaat met energie in één specifieke situatie. 

Een voorbeeld voor een lucht-water warmtepomp:

De COP van een lucht-water warmtepomp word altijd gespecificeerd bij een bepaalde buitentemperatuur en bij een bepaalde temperatuur van het door de warmtepomp verwarmde CV water.

Stel de COP is 5 bij een buitentemperatuur van +12 graden en een CV watertemperatuur van 30 graden. Dan maakt de warmtepomp met 1kWh stroom 5 kWh warmwater.

Echter, bij een andere situatie zal de COP van deze warmtepomp anders zijn.

Zo kan de COP bijvoorbeeld 4 zijn bij een buitentemperatuur van 2 graden en een CV watertemperatuur van 35 graden.

In de praktijk draait een warmtepomp nooit bij maar één situatie.

De buitentemperatuur verloopt in een stookseizoen met name tussen de -10 graden en +16 graden. Maar ook de CV watertemperatuur is (meestal) niet constant.

Als het buiten vriest zal het CV water warmer zijn dan als het buiten +12 graden is.

De ene warmtepomp kan in vergelijk met een andere warmtepomp efficiënter zijn in de ene situatie maar veel minder efficiënt in een andere situatie.

De COP zegt dus eigenlijk niet zoveel.

Je kunt het niet gebruiken om warmtepompen te vergelijken en je kunt het zeker niet gebruiken om het te verwachten verbruik te bepalen.

Belangrijker dan de COP is het om te weten hoe efficiënt een warmtepomp is over een heel stookseizoen. Daar is de SCOP voor, de Seasonal Coëfficient of Performance.

Hoeveel kWh warmte energie moet een warmtepomp produceren in een heel stookseizoen en hoeveel kWh stroom verbruikt de warmtepomp daarvoor.

Als je de SCOP van warmtepompen kent voor jouw situatie dan kun je ze dus goed vergelijken op energie efficiëntie, maar kun je ook het stroomverbruik goed berekenen.

De SCOP en dus het verbruik van een warmtepomp voor jouw situatie is met name afhankelijk van drie factoren:

• het klimaat in jouw regio,

• de benodigde CV watertemperatuur om bij strenge vorst de woning comfotabel te verwarmen

• en het maximale vermogen van de warmtepomp in vergelijking met het benodigde vermogen.

Tegenwoordig is het verplicht voor fabrikanten van warmtepompen om een gestandaardiseerde SCOP te vermelden van elke warmtepomp.

Daardoor is het al gemakkelijker om ze te vergelijken.

Om het eenvoudig te houden worden 3 klimaatgebieden gebruikt namelijk

• koud (klimaat in Helsinki),
• gemiddeld (klimaat in Straatsburg)
• en warm (klimaat Athene).

Nederland komt het dichtst in de buurt van het gemiddelde klimaat (Straatsburg).

Toch zijn er verschillen tussen het klimaat in Straatsburg en het klimaat in Nederland.

Zo is het in Straatsburg minder dan 5000 uren per jaar kouder dan 16 graden, terwijl dat in midden Nederland 30% meer is, namelijk ongeveer 6500 uren.

Een ander verschil is het aantal vriesuren, die is namelijk in Straatsburg het dubbele ten opzichte van midden Nederland.

We kunnen dus het best de SCOP het best berekenen afhankelijk van het klimaat in Nederland.

Er zijn echter ook nog behoorlijke verschillen tussen de verschillende regios in Nederland.

Zo is het aantal uren vorst in het oosten van Nederland 50% hoger dan het aantal vorst uren in het westen van Nederland.

Om echt goed te kunnen vergelijken en het te verwachten stroomverbruik te kennen moet de SCOP uitgerekent worden op basis van het klimaat in jouw regio.

Een andere belangrijke factor voor de SCOP is de benodigde temperatuur van het CV water. De gestandaardiseerde SCOP wordt vaak vermeld bij twee CV watertemperatuur profielen, namelijk het 55 graden profiel en het 35 graden profiel.

 
55 graden profiel

Men gaat er vanuit dat als het buiten -10 graden vriest het CV water 55 graden moet zijn om de woning goed te kunnen verwarmen.

35 graden profiel

Men gaat er ook vanuit dat als het niet zo koud is de warmtepomp het CV water op een lagere temperatuur kan verwarmen om de woning aangenaam warm te houden. Als het buiten +12 graden is geeft het profiel aan dat de CV watertemperatuur 30 graden moet zijn. 

Als de SCOP gespecificeerd is bij het 35 graden profiel dan is de CV watertemperatuur 35 graden als het buiten -10 graden vriest. Als het buiten +12 graden is dan geeft het profiel aan dat het CV water 24 graden moet zijn om het binnen aangenaam warm te houden. 

Maar welk CV watertemperatuur profiel moet je nu nemen, dat van 35 graden of dat van 55 graden? Of een ander profiel?

Er zitten namelijk grote verschillen is efficiëntie van warmtepompen tussen beide profielen, en dus ook grote verschillen in het stroomverbruik.

Daarom is het van belang te weten wat het CV watertemperatuur profiel van jouw woning moet zijn, met name hoe warm moet het CV water zijn om jouw woning bij -10 graden goed te kunnen verwarmen.

Als het buiten kouder wordt moet de CV watertemperatuur steeds warmer worden om met voldoende vermogen te kunnen verwarmen, en dus ook meer vermogen.

Omdat de prijs van warmtepompen hoger wordt bij hogere vermogens van de warmtepomp kiest men er vaak voor om een warmtepomp te nemen met een wat lager vermogen.

Als er meer vermogen nodig is dan de warmtepomp kan leveren is er een extra energiebron nodig die het tekort aan vermogen kan leveren.

Gezien het aantal uren met strenge vorst* in Nederland beperkt is hoeft de extra energiebron maar beperkt bij te springen.

Er zijn twee mogelijkheden voor een extra energiebron:

• Hybride:
  Bij een Hybride systeem is er nog een gasketel aanwezig, die in eerste instantie bedoeld is om tapwater te verwarmen.

Die gasketel kan ook gebruikt worden om het eventuele tekort aan vermogen van de warmtepomp aan te vullen. Het deel van het vermogen en energie dat de warmtepomp niet kan leveren wordt niet meegenomen in de SCOP berekening. 

• All-electric:
  Bij een All-electric systeem is er geen gasketel meer aanwezig.

Alles is elektrisch. Dus als de warmtepomp het benodigde vermogen niet kan leveren dan word het tekort aangevuld met een elektrisch element. De stroom die dit elektrisch element gebruikt wordt wel meegenomen in de SCOP berekening.